به گزارش شبکه خبری سازمان آب و برق خوزستان، این نشست که روز سهشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۴ با ارائه سعید عباسی، رییس گروه پایش و پردازش اطلاعات دفتر مدیریت پایداری شرکت تولید و بهرهبرداری سد و نیروگاه دز برگزار شد، به ارائه نتایج پژوهش جامع در مورد تحلیل رفتار سازهای دریچههای قطاعی سرریز سد دز پرداخت. این پژوهش با تمرکز بر ارزیابی عملکرد دریچهها تحت بارگذاری هیدرواستاتیکی و هیدرودینامیکی انجام شده و نشان میدهد که اگرچه این دریچهها در شرایط عادی از عملکرد قابل قبولی برخوردارند، اما در برابر زلزلههای قوی با دوره بازگشت طولانی آسیبپذیر هستند.
بر اساس این مطالعه، دریچههای قطاعی سد دز که حدود ۶۰ سال از عمر آنها میگذرد، با توجه به افزایش ۲ متری ارتفاع آب پشت دریچه در دهه۶۰، تحت تنشهای بیشتری قرار گرفتهاند. مدلسازی صورت گرفته با نرمافزارهای پیشرفتهای چون SolidWorks و نرم افزار المان محدودABAQUS نشان میدهد که افزایش ارتفاع آب، باعث افزایش حدود ۳۵ درصدی تنش در اجزای سازه در حالت بارگذاری هیدرواستاتیک شده و در بارگذاری هیدرودینامیکی این شرایط بحرانیتر میشود. تحلیلهای دینامیکی نیز حاکی از آن است که در تراز آب ماکزیمم ( ۳۵۲متر)، سختی سازه کاهش یافته و جرم مؤثر در ایجاد رزونانس نسبت به تراز ۳۵۰ متری بیشتر است که این امر منجر به مقاومت کمتر در برابر بارهای نوسانی میشود.
در بخش دیگری از این تحقیق، با استفاده از روش جرم افزوده وسترگارد، اثرات بارهای هیدرودینامیکی ناشی از زلزله بر دریچهها شبیهسازی شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که در صورت وقوع زلزلهای با دوره بازگشت ۵۰۰ سال، احتمال آسیب سازه وجود دارد و تشکیل لولای پلاستیک در محل اتصال سازه الحاقی( 2مترافزایش ارتفاع دهه 60) بسیار بالا می باشد و حتی پس از زلزلههایی با دوره بازگشت ۱۴۴ سال، سازه نیازمند تعمیرات اساسی خواهد بود. همچنین بررسی منحنیهای هیسترزیس بیانگر جذب انرژی بالا توسط سازه در مقابل بارهای ضربهای است، اما در عین حال، باقیماندن تنشهای پسماند به میزان ۱۰۰ تا ۲۰۰ مگاپاسکال پس از بارگذاری، میتواند در ترکیب بار پسلرزههای بعدی، عمر سازه را کاهش دهد.
سعید عباسی در جمعبندی خود تأکید کرد که با توجه به طراحی بهینه اولیه دریچهها در تراز ۳۵۰ متری، افزایش بیشتر ارتفاع آب بدون مقاومسازی سازه موجود به هیچ وجه توصیه نمیشود و برای افزایش رقوم بهرهبرداری، نیاز به طراحی سازهای جدید با مشخصات فنی روز است. وی همچنین پیشنهاد کرد که با استفاده از پلیتهای تقویتی در نقاط بحرانی مانند محل تشکیل لولای پلاستیک میتوان عملکرد سازه را در برابر بارهای دینامیکی بهبود بخشید و تحلیل دقیق تر مدلسازی با در نظر گرفتن درزها و اثرات اندرکنش سد با دریچه پیشنهاد می شود.
این نشست که در سالن کنفرانس رصدخانه آب و انرژی برگزار شد، با استقبال متخصصان، پژوهشگران و مهندسان حوزه آب و سازه مواجه گردید و تأکید مجددی بر لزوم توجه به ایمنی سازههای آبی در برابر رویدادهای نادر اما با پیامدهای بالا بود.
